یکی از صنایعی که در پرتو روند حفاظت از محیط زیست در ۵۰ سال اخیر پدیدار گردیده، بازیافت مواد خطرناک در صنعت می باشد.
یکی از مواد خطرناک برای محیط زیست، فلز سنگین سرب می باشد.
فلز سرب کاربرد وسیعی در صنایع دارد از جمله می توان به صنعت تولید باتری و مشخصا باتری یوپی اس اشاره کرد که در آن از مقادیر متنابهی سرب استفاده می شود.
صفحات سربی در باتری اعم از خودرو و یا یو پی اس برای محیط زیست مناسب نیست و بایستی از تماس آن با اکوسیستم پرهیز کرد.
بر اساس سوابق اختراعات ثبت شده فرآیند بازیافت سرب از باتری های فرسوده به سال های ۱۹۳۰ میلادی برمی گردد. این روش های ساده و ابتدایی بر مبنای ذوب و احیای باتری شکل گرفته اند.
در روش های ابتدایی بازیافت باتری، امکان جداسازی اجزا و بازیافت کامل باتری وجود ندارد و در کنار آن خسارت های غیرقابل جبرانی نیز به محیط زیست وارد می شود.
به عنوان مثال در روش های اولیه از ماده پلاستیک ها به عنوان سوخت در فرآیند ذوب و احیای سرب استفاده می گردید که به دلیل احتراق ناقص با آلودگی شدید هوا همراه می شد.
خوشبختانه صنعت بازیافت همانند سایر صنایع در حال تحول دایم و مستمر می باشد.
در حال حاضر در طراحی فرایند بازیافت سرب باتری یوپی اس و سایر باتری ها به موضوعات زیست محیطی و سلامت فردی توجه شده و در اولویت اول قرار گرفته است.
در کنوانسیون زیست محیطی بازل کشور ILA و مرکز بین المللی مدیریت سرب ( International Lead Management Center, ILMC ) موضوع ایمنی در مقابل آلاینده سرب فعال بوده و سند Lead Action 21 با چشم انداز تولید ایمن، ایمنی و حفاظت فردی، حفاظت از محیط زیست و … مورد توجه قرار گرفته اند.
در مصوبات مراکز فوق به موضوع آلایندگی فلز سرب به تفصیل پرداخته شده و به دولت ها و صنایع بازیافت باتری یو پی اس و سایر باتری ها قویا توصیه شده که برای ایمنی افراد و اکوسیستم چه مواردی را باید رعایت کنند.
خوشبختانه به تدریج با پیشرفت علم و تکنولوژی متدهای بازیافت باتری کاملتر و پیچیده تر می شوند.
در حال حاضر شرکت های خاص و متخصص برای حفظ محیط زیست، باتری های خراب و فرسوده را جمع آوری و بازیافت می کنند تا اکوسیستم از اثرات مخرب آن در امان بماند.
شرکت های فوق بعد از جمع آوری باطری ها سرب موجود در آنها را به دقت بازیافت می کنند. علت آلایندگی باتری های فرسوده بخاطر تراکم بالای سرب داخل آن می باشد که البته قابل بازیافت میباشد.
مرکز مدرن بازیافت باتری های سیلد لید اسید ( SEALED LEAD ACID BATTERY )
اگر سرب موجود در باتری های یو پی اس در طبیعت به حال خود رها شود پس از مدتی اکوسیستم را تحت تاثیر قرار خواهد داد و بدون شک زندگی گیاهان و حیوانات را به خطر خواهند انداخت.
خاک آلوده به سرب می تواند آلودگی آب های جاری و زیر زمینی را تشدید کند و صنعت کشاورزی را با مخاطرات جدی روبرو کند.
همچنین آبزیان آب های شیرین در معرض فزاینده این آلودگی قرار دارند.
خاک آلوده به فلز سنگین سرب می تواند باعث کاهش عملکرد سیستم عصبی مرکزی و آسیب رساندن به خون، ریه ها، کلیه ها و کبد شود.
از طرفی این احتمال قوی وجود دارد که آلودگی به سرب موجود در باتری در شکل گیری بیماری های مهلکی مانند آلزایمر، پارکینسون، دیستروفی عضلانی و اسکلروز چندگانه و … نیز موثر باشد.
در بازیافت باطری های فرسوده یوپی اس و سایر باتری های دیگر باید دقت کرد که محیط بازیافت کاملا از اکوسیستم جدا و به صورت ایزوله باشد، زیرا نشتی باتری یو پی اس و دیگر باتری ها در طبیعت مشکلات مشروحه فوق را بدنبال خواهد داشت.
در حال حاضر طبق آمار های منتشره حدود چهل درصد سرب مورد نیاز صنعت از روش بازیافت تهیه می گردد.
یک مرکز بازیافت باتری در آمریکا
یک مرکز بازیافت باتری در چین که برای حفظ سلامت کارگران از ربات های هوشمند استفاده می کند