مقالات › دانشنامه برق 

پروژه هارپ ( HAARP ) مخفف «High-frequency Active Auroral Research Program» یا «برنامه پژوهشی یونوسفر فعال با فرکانس بالا» یک پروژه نظامی بود که در سال 1993 توسط ارتش ایالات متحده آمریکا در منطقه آلاسکا و به منظور انجام تحقیقات روی اتمسفر زمین آغاز احداث گردیده است.

علاوه بر امریکا روسیه ،کانادا ، ژاپن و اتحادیه اروپا نیز پروژه هایی را برای مطالعه هارپ در دست دارند. ارتعاشات رادیویی هارپ باعث سرخ شدن لایه یونوسفر شده و این لایه را به نوسان در می آورد و موجب ایجاد صدا با فرکانس های کوتاه از ١ تا ٢٠ هرتز می شوند که فرکانس (ELF/ULF) نام دارند. این فرکانس ها پس از نفوذ به زمین، زلزله ایجاد می کنند. هارپ قدرتمندترین ارسال کننده امواج با فرکانس بالا در دنیاست که هدف اصلی آن توسعه پژوهش هایی در بالاترین سطح استاندارد جهانی است که بدین منظور، از تجهیزاتی تحت عنوان «IRI» یا «ابزار پژوهش یونوسفری» استفاده می کند.
علت اینکه آمریکایی‌ها این تکنولوژی را به آلاسکا بردند این است که آلاسکا بسیار به قطب شمال نزدیک است که سبب می‌شود بتوانند بررسی‌های بهتری نسبت به تأثیرات امواج الکترومغناطیسی در یون‌کره انجام دهند.

                                                                

تجهیزات IRI شامل 180 آنتن فرستنده امواج با فرکانس بالا است که در زمینی به مساحت تقریبی 15 هکتار قرار گرفته و می تواند موقتاً بخشی از لایه یونوسفر را برای انجام پژوهش های علمی تحریک کند. فرآیند مذکور به نوعی تأثیر پرتوهای خورشیدی بر جو زمین را شبیه سازی کرده و به دانشمندان اجازه می دهد با بهره گیری از مجموعه ای از ابزارهای پایش اتمسفر، تغییرات مربوطه را مطالعه کنند.

لازم به اشاره است که آنتن های IRI توانایی ارسال امواج بین فرکانس های 2.7 تا 10 مگاهرتز را داشته و در زمان فعالیت، امواج مذکور را در ارتفاعی بین 70 تا 350 کیلومتر از سطح زمین متمرکز می کنند که در لایه ای به وسعت چند ده کیلومتر و ضخامت چند متر جذب خواهند شد.

                                                               

امواج رادیویی با فرکانس بالا توسط رادارهای پروژه HAARP به سمت یونسفر شلیک می‌شوند. قسمتی از این امواج در ارتفاع ۱۰۰ تا ۳۵۰ کیلومتری از سطح زمین توسط مولکول‌های هوا جذب شده و باعث افزایش شتاب الکترون‌ها در این محدوده می‌شود، این عمل باعث التهاب در یونوسفر شده و نتیجه آن گرمای این بخش است.
تاب این الکترون‌ها جذب انرژی بیشتر را برنمی‌تابد و به سمت زمین بازمی‌گردد (درواقع گویی که یک لایه انعکاسی در یونوسفر تشکیل شده است). امواج برگشتی به سطح زمین و به اعماق آن نفوذ کرده و یا در عمق آب وارد می‌شوند.

                                                                    

HAARP یا همان برنامه پژوهشی یونوسفر فعال با فرکانس بالا ، توسط دولت ایالات متحده در بیشتر مواقع به عنوان یک ابزار تحقیقاتی در مورد آب و هوا شناخته شده است. اما همان‌طور که گفته شد، پروژه هارپ برای تسهیل در ارتباط با زیردریایی‌ها توسط ایالات متحده برای جنگ سرد طراحی شد. زیردریایی‌ها در آن زمان با رفتن به اعماق دریا، خود را از دید مخفی می‌کردند، اما این موضوع طبیعتا باعث می‌شد تا ارتباط با آنها تقریبا غیرممکن شود.
در اواسط دهه ۱۹۸۰ وقتی این فرضیه به طور آزمایشگاهی تایید شد، تلاش برای ساخت این پروژه آغاز گردید. در اوایل دهه ۱۹۹۰ صحبت‌های زیادی از این پروژه به گوش رسید، برخی سناتورهای آمریکایی صحبت‌های ضد و نقیضی درباره آن کردند و نیکلاس پاپادولوس که یکی از موسسان هارپ است، دلیل آن را اشتباهی دانست که یکی از مشاوران سازنده این پروژه، از قابلیت‌های احتمالیِ بسیار عجیب آن سخن گفته بود.به عنوان مثال گفته می‌شد که از تکنولوژی مشابه هارپ می‌توان در ساخت یک سپر دفاعی برای تبدیل گازهای طبیعی به میکروویو استفاده کرد و این موضوع می‌تواند باعث سرنگون کردن موشک‌های شوروی شود. بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، اهمیت ارتباط زیردریایی‌ها از بین رفت و دیگر دلیلی برای ادامه پروژه هارپ وجود نداشت؛ اما حامیان تاسیس این پروژه سری توجیه دیگری برای روند ساخت آن ارائه داده و به قابلیت‌های آن برای نقشه برداری از سنگرهای دشمن، همچون سنگرهای ساخته شده توسط صدام در عراق و یا در کره شمالی که در اعماق زمین ساخته می‌شود، اشاره کردند.
در سال ۲۰۰۲ پیشنهاد شد تا از تاسیسات هارپ برای مقابله با تاثیرات منفی یک انفجار اتمی در ارتفاع بالای جو زمین، مطالعاتی صورت گیرد. حرف و حدیث‌های زیادی در این رابطه وجود داشت؛ گفته می‌شد که اگر کره شمالی یک بمب اتمی را در ۱۲ کیلومتری از سطح زمین منفجر کند، اتمسفر سطح زمین پر از الکترون‌های قاتلی می‌شود که می توانند سیستم الکترونیکی تمام ماهواره‌های زمین را نابود کنند.